HBO-niveau is een centraal begrip binnen de HBO standaard, zoals dit door de landelijke HBO-raad is geformuleerd. Bij de inhoudelijke operationalisering van het begrip 'HBO-niveau' komt een aantal kernbegrippen naar voren, die tezamen een goed beeld geven van het functioneren op HBO-niveau. Of een opleiding voldoet aan het minimaal vereiste HBO-niveau, wordt afgemeten aan deze uitgewerkte kernbegrippen.

Kenmerken van het HBO-niveau
Brede professionalisering
Hiermee wordt bedoeld de mate van professionalisering die voor de beginnend beroepsbeoefenaar nodig is om goed te kunnen en te blijven functioneren en voor het zelfstandig uitvoeren van taken nu en in de toekomst. Maar een brede professionalisering is ook nodig voor het bouwen aan en verder ontwikkelen van de eigen beroepsuitoefening, de beroepsattitude en het beroep zelf.
Het begrip 'education permanente' is hierbij een zwaarwegend onderdeel.

Multidisciplinaire integratie
Juist op HBO-niveau is het belangrijk integratief te kunnen denken en integratief te kunnen werken vanuit het perspectief van het beroepsmatig handelen inzake kennis, inzichten, methodieken en vaardigheden vanuit verschillende vakinhoudelijke disciplines.

Toepassing van wetenschappelijke inzichten
Wetenschappelijk onderzoek dient vertaald te kunnen worden in een praktisch handelen. Bij het oplossen van probleemstellingen, waarmee een HBO'er geconfronteerd wordt, dient hij in staat te zijn relevante wetenschappelijke inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten te kunnen toepassen.

Transfer en brede inzetbaarheid
Op HBO-niveau dient een beroepsbeoefenaar in staat te zijn kennis, inzichten en vaardigheden in meerdere uiteenlopende beroepssituaties te kunnen toepassen.

Creativiteit en complexiteit in handelen
Dit houdt in dat de beroepsbeoefenaar in staat is om vraagstukken die zich in de beroepspraktijk voordoen, waarvan het probleem op voorhand niet duidelijk is omschreven en waarop standaardprocedures niet van toepassing zijn, met professionele kwaliteit tot oplossing te brengen.

Probleemgericht werken
Op basis van relevante kennis en theoretische en praktische inzichten, dient hij complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk zelfstandig te kunnen definiëren en analyseren. In dit licht dient hij zinvolle (nieuwe) oplossingsstrategieën te ontwikkelen en toe te passen. Hij dient de effectiviteit van deze strategieën te kunnen beoordelen en te evalueren.

Methodisch en reflectief denken en handelen
Hiermee wordt bedoeld dat een beroepsbeoefenaar op HBO-niveau realistische doelen kan stellen, werkzaamheden kan plannen en planmatig kan afwerken. Tevens kan hij, op basis van het verzamelen en analyseren van relevante informatie, reflecteren op zijn beroepsmatig handelen.

Sociaal communicatieve bekwaamheid
Hij dient te kunnen communiceren en te kunnen samenwerken met anderen in de sociale context van zijn beroepsmatig handelen.